Jak pasażerowie, w wyniku nowelizacji Ustawy prawo lotnicze, zostali pozbawieni efektywnej i taniej drogi administracyjnej, pozwalającej na dochodzenie odszkodowania za lot?
Na podstawie Ustawy prawo lotnicze obowiązującej do 31.03.2019 r. pasażer, którego lot był odwołany lub znacznie opóźniony w przybyciu do celu, bądź któremu odmówiono przyjęcia na pokład, chcąc uzyskać odszkodowanie od przewoźnika lotniczego (linii lotniczej), powinien był najpierw złożyć reklamację, zaś w przypadku jej nieuwzględnienia:
- pasażer mógł bezpłatnie złożyć skargę do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) – Komisji Ochrony Praw Pasażerów (droga administracyjna) – i, co istotne:
- we wszczętym postępowaniu administracyjnym nie miał zastosowania roczny termin przedawnienia roszczeń (jak ma to miejsce w cywilnych sprawach sądowych); zatem pasażer mógł w każdym czasie złożyć skargę i żądać odszkodowania za lot,
- postępowanie mogło zakończyć się decyzją administracyjną nakładającą obowiązek wypłaty pasażerowi odszkodowania za lot, która mogła być przymusowo egzekwowana (przez komornika),
- skarga mogła być złożona w języku polskim lub angielskim i w toku postępowania pasażer nie ponosił kosztów tłumaczenia dokumentów,
albo
- pasażer mógł wytoczyć powództwo przed sądem cywilnym (droga sądowa); tu jednak działała zasada, że strona inicjująca postępowanie ponosi wszelkie koszty sprawy (np. musi wnieść opłatę od pozwu, na żądanie sądu – wpłacić zaliczkę na poczet opinii biegłego sądowego, opłacić przetłumaczenie dokumentów na język polski).
Jak określił to Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 113/13 – zachodziła przemienność drogi postępowania przed sądami powszechnymi (drogi sądowej) lub przed Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego (drogi administracyjnej) i to pasażer decydował z jakiej drogi skorzysta.
Co zmieniło się w prawie lotniczym od 01.04.2019 r.?
Niestety, całkiem sporo i to na niekorzyść pasażerów. Od 01.04.2019 r. pasażer może złożyć skargę do Rzecznika Praw Pasażerów działającego przy Prezesie ULC, jednak:
- jeżeli linia lotnicza nie zgodzi się na udział w postępowaniu (które ma za cel tylko zbliżenie stanowisk pasażera i przewoźnika),
- jeżeli nie dojdzie do rozwiązania sporu między pasażerem a przewoźnikiem w terminie nie dłuższym niż 90 dni,
Rzecznik kończy postępowanie – nie wydając decyzji administracyjnej! Jakby tego było mało, na złożenie skargi pasażer ma tylko rok od wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany (po tym terminie roszczenia pasażerów przedawniają się).
Za jednym pociągnięciem pasażerowie pozbawieni zostali efektywnej ochrony administracyjnej pozwalającej na dochodzenie roszczeń. Nadto, tak już obciążone sądy zostały dodatkowo dociążone koniecznością rozpoznawania kolejnej, znacznej liczby spraw. Nie należy też tracić z pola widzenia, że prowadzenie sporu przed sądem jest znacznie droższą, trudniejszą i bardziej czasochłonną drogą dochodzenia odszkodowania. Może to skutkować tym, że pasażerowie nie będą dochodzić przysługujących im roszczeń.
